Muhadith
Maulana Yunus Saharanpuri (semoga Allah Swt panjangkan
umurnya)
Beliau ialah
anak murid kesayangan Maulana Zakariya Kandahlawi rah,pengarang banyak kitab
hadis.Maulana Yunus dilahirkan pada tahun 1937 di Jaunpur,India,Oleh kerana itu
kadang-kadang beliau disebut dengan gelaran Maulana Yunus Jaunpuri atau Maulana
Yunus Mazhari kerana beliau tamat belajar di madrasah Mazahir Ulum ataupun
Maulana Yunus Saharanpuri kerana Madarasah Mazahir Ulum terletak di bandar
Saharanpur,India. Secara amnya beliau tidak dikenali di persada
antarabangsa,kerana antara sebabnya ialah mungkin beliau tidak menulis kitab
untuk tatapan awam seperti ulama kotemporari sekarang.Beliau sangat dikenali di
kalangan ahli ilmu hadith yang pernah belajar di India, Bangladesh, Mynmar dan
Pakistan.Juga oleh pihak-pihak yang ada hubungan dengan madrasah sistem Deobandi
di England, South Afrika dan U.S.Jika sesiapa bertanya siapakah muhaddis
India/Pakistan yang paling alim sekarang.Maka jawapannya,ialah tidak lain dan
tidak bukan,iaitu Maulana Yunus Jaunpuri.Sudah hampir 43 tahun lamanya Maulana
Yunus mengajar kitab Sahih Bukhari di Madrasah Mazahir Ulum.Hal in bererti
sekurang-kurangnya 43 kali sudah Maulana telah mengkhatamkan kitab Bukhari dalam
bentuk tadris (mengajar).Hal ini adalah kerana sukatan madrasah perlu
menghabiskan kitab Saheh Bukhari dalam tempoh hampir satu tahun.Cara beliau
mengajar kitab Saheh Bukhari sememangnya menampakan kewibawaan beliau sebagai
seorang muhaddis.Maulana Zakariya kandahlawi rah sendiri kerap bertanya masalah
hadith daripada anak muridnya kesayangannya ini.Banyak juga surat-surat Maulana
Zakariya rah ketika beliau tinggal di Madinah menyaksikan bagaimana Maulana
Zakariya dengan rasa rendah dirinya bertanya banyak masalah hadith daripada
Maulana Yunus.Di dalam kitab Maulana Zakaria rah yang agung iaitu "Abawab Wa Tarajim Li Sahih
Bukhari"-nya,Maulana Zakariya rah ada mencatatkan pandangan Maulana
Yunus tentang makna Bad`u Wahy yang
dimaksudkan oleh Imam Bukhari rah dalam kitab Sohehnya.Pengitirafan Maulana
Zakariya rah terhadap kebolehan/kealiman Maulana Yunus itu sudah cukup
membuktikan beliau seorang yang alim dalam bidang hadith.Di samping berguru
dengan Maulana Zakariya rah sebanyak dua kali dalam pengajian hadith Soheh
Bukhari,Maulana Yunus juga berbaiah kepada Maulana Zakariya rah dalam suluk
kerohaninnya.
Dalam kehebatan beliau sebagai seorang yang alim dalam bidang hadith ,jarang mengetahui beliau mengidap penyakit yang serius semenjak daripada zaman belajar di madarasah lagi.Pernah mudir madrasah menasihati beliau agar berhenti daripada meneruskan pengajian dan pulang berubat. Tetapi beliau berkeras.Kata beliau biarlah beliau mati dalam menuntut ilmu.Seriusnya penyakit Maulana sampai kadang kala darah akan keluar daripada mulutnya dengan tiba-tiba.Penyakit Maulana tidak sembuh-sembuh sampailah sekarang.Oleh kerana itu Maulana tidak mempunyai kesempatan untuk berkahwin.Biarpun Maulana tidak mempunyai anak tetapi beliau dikurniakan oleh Allah swt ramai anak murid.
Biarpun sering sakit Maulana tidak menjadikannya alasan untuk tidak membaca dan mentelaah pelajaran.Pembacaan Maulana amat luas sekali.Biliknya dipenuhi dengan kitab berak-rak.Sampai terpaksa menggunakan tangga untuk mencapainya.Maulana menghabiskan masa di situ.Di situ juga tempat tetamu menemui Maulana.Jika Maulana terpaksa membaca atau membuat kajian tentang sesuatu perkara,tetamu diizinkan juga masuk.Maulana tidak mahu menghampakan tetamu,tetapi beliau juga tidak mahu masanya habis dengan hanya melayani tetamu yang tak putus-putus itu. Untuk itu Maulana akan terus membuat kerjanya sambil disaksikan oleh tetamu.Untuk tetamu yang memahami maka mereka tak akan lama di bilik Maulana.Cukuplah kalau dapat melihat Maulana dan kegigihannya.Hal itu sudah cukup sebagai suntikan untuk bersungguh-sungguh dalam mendalami ilmu agama.
Maulana menceritakan Maulana Zakariya rah ketika hayatnya sentiasa memberikan wang kepadanya sebagai hadiah.Selepas itu Maulana Zakariya akan bertanya apa yang kamu buat dengan duit itu. Dengan duit itulah,Maulana Yunus membeli kitab-kitab hadith dari semasa ke semasa.Maklumlah gaji sebagai guru madrasah bukanlah besar mana untuk boleh membeli kitab-kitab agama ini.Kini berkat kecintaannya kepada ilmu Allah Swt,Allah Swt memudahkan apa sahaja kitab yang ingin beliau telaahi.Kadang-kadang ketika ke Mekah beliau akan mengambil kesempatan untuk ke kedai kitab.Di situ Maulana akan berjam-jam menegok kitab untuk menyelesaikan masalah hadith,dan ada kalanya beliau terpaksa berdiri berjam-jam mentelaah sesuatu disiplin ilmu.Lama kelamaan pemilik kedai mengenali Maulana, setiap kali Maulana datang di musim Haji beliau akan mempelawa Maulana menegok kitab sambil duduk di atas kerusi.
Seingat saya sebanyak tiga kali saya sempat juga bertandang ke bilik Maulana Yunus.Pertama sebelum menjejak kaki ke tahun akhir pengajian saya.Kedua,ketika hendak masuk tahun akhir pengajian saya.Ketika itu saya mengambil kesempatan untuk bertanya dengan Maulana tentang kitab-kitab hadis yang perlu difokuskan di tahun akhir.Kata Maulana masing-masing kitab hadith ada kelebihan masing-masing.Lalu Maulana menyebut beberapa kelebihan kitab "Sunan Sittah" kepada saya.Sekali lagi saya menziarahi Maulana ketika menemani dua tetamu daripada Malaysia iaitu Prof Madya Dr Asri Zainal Abidin (ex Mufti Perlis) dan Dr Sayuthi Manas (Pensyarah UIA).Kedua-dua mereka pada waktu itu merupakan pelajar PHD dalam bidang hadith.Mereka dihantar oleh supervisor mereka iaitu Prof Dr Abu Laith untuk mendapatkan sanad hadith.Nama saya diberikan untuk membantu mereka.Waktu itu hanya saya seorang sahaja pelajar Melayu di Deoband dan pernah bertemu dengan Prof Abu Laith sebanyak dua kali ketika beliau menziarahi Deoband semasa pulang bercuti di India.Saya membantu mereka mendapatkan sanad hadith di Deoband dan di Saharanpur. Guru Prof. Abu Laith waktu itu mengajar di Madrasah Mazahir Ulum.Beliau ialah Maulana Zainal Abidin.Beliau mengajar pelajar-pelajar takhasus hadis.Seorang yang hebat dari segi ingatan. Matanya buta sebelah.Ijazah am diberikan kepada mereka berdua oleh Maulana Anzar Shah Kashmiri,Maulana Nasir Ahmad Khan,Maulana Salim Qasimi di Deoband,dan juga oleh Maulana Zainal Abidin sendiri dan Sanad Hadith Musalsalat oleh Maulana Yunus Jaunpuri di Saharanpur.
Saya tidak mempunyai kesempatan untuk belajar dengan Maulana Yunus kerana tempat kami jauh. Polis pula tak izinkan kami pindah randah madrasah.Namun saya sentiasa bercita-cita untuk mendengar pengajian Maulana.Biasanya Maulana tidak benarkan pengajian dirakamkan dalam apa juga bentuk rakaman.Tetapi pada satu tahun beliau tergerak di hati untuk mengizinkan pengajian Soheh Bukharinya direkodkan.Waktu itu rakaman dalam bentuk kaset.Bila pulang ke Malaysia 2004 saya tercari-cari kaset itu daripada empunyanya iaitu Ustaz Muhammad Hazim (penterjemah utama Ijtima Malaysia 2009) yang sekarang bertugas di Madrasah Miftahul Ulum,Seri Petaling,Kuala Lumpur sebagai tenaga pengajar Soheh Bukhari di sana.Ustaz Muhamad Hazim ialah khadim khusus Maulana Yunus ketika di Madrasah Mazahir Ulum.Dia antara pelajar Malaysia yang tamat belajar di Saharanpur dan kini beliau mengajar kitab Soheh Bukhari di Madrasah Miftahul Ulum,Sri Petaling.Satu naskhah lagi daripada Ustaz Hafiz yang mengajar madrasah tahfiz di Pulau Pinang.Ia dirakamkan pada tahun selepas tahun Ustaz Muhamad Hazim.Naskhah rakaman ketiga berada dengan seorang ustaz yang bernama Muhammad Mustafa yang tinggal di sekitar USJ.Naskhah ketiga ini gagal diperolehi sampai sekarang.Naskah rakaman ini lebih awal daripada yang Ustaz Hazim dan Ustaz Hafiz punya dan lebih banyak maklumat kerana kesihatan Maulana ketika itu lebih baik daipada yang berikutnya.Semasa menuntut MA di UIAM,saya telah mengambil inisatif menukarkan rakaman dalam bentuk kaset itu kepada bentuk cd.Semuanya saya buat sendiri setelah mengetahui ada software yang boleh melakukannya. Alhamdulillah rakaman keselurahan pengajian Bukhari dari awal hingga akhir dapat saya dengari dan berguru dengan Maulana Yunus secara tidak langsung.Saya tidak jemu-jemu mendengarnya untuk mencatatkan nokhtah-noktah penting komentar Maulana Yunus terhadap syarahan hadith Bukhari.Pernah saya mengajukan tajuk 'Waham Ibnu Hajar Dalam Fathul Bari" untuk thesis Master saya.Idea saya perolehi daripada pengamatan Maulana Yunus semasa mengajar kitab Soheh Bukhari.Prof Dr Abu Laith sangat setuju dengan tajuk itu. Namun ia ditolak dalam meeting proposal oleh ahli panel penilai yang lain.Di antara sebabnya ialah terlalu tinggi untuk bercakap pasal itu untuk diperingkat Master.Dan siapa saya nak kritik Ibnu Hajar Al-Asqolani rah!!! Al maklumlah sidang meeting itu bukan semua tahu hadith!!! Mereka ingat itu semacam nak bongkar keaiban Ibn Hajar Al-Asqolani rah.Padahal skop waham yang nak diutarakan luas.
(Rujukan:Yawaqit Ghaliyah Fi Tahqiqi Wa takhrij Ahadith A`liyah).
Catatan saya,cuba kita bayangkan,kealiman anak murid kesayangan maulana Zakaria Kandahlawi rah,apabila kita melihatnya,maka kita kena lihat siapakah yang bertanggungjawab dalam mendidik beliau sehingga menjadi seorang alim yang besar sekarang.Maka,sesiapa yang punyai syuhbat ke atas maulana Zakaria,di harapakan menilai semula,ya,memang benar,setiap manusia itu tidak sempurna,tetapi,janganlah mengkritik sehingga mengaibkan seseorang,tambahan lagi seorang yang sememangnya diketahui kealiman dan ketaqwaanya.Sumbangan Maulana Zakaria kandahlawi rah,dalam disiplin ilmu hadith memang tiada tolok bandingan,semoga Allah Swt menerangi pusara beliau dengan cahaya.Catatan ini merupakan catatan anak Melayu yang belajar di Deobandi,India.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan